Thương Lắm Dòng Kênh Xanh.

Quê tôi là vùng đất vừa đồng bằng, vừa bán sơn địa. Sau ngày đất nước thống nhất, lãnh đạo QN-ĐN đã phát động xây dựng đại công trình thủy lợi Phú Ninh. Mục đích ban đầu là để tưới tiêu cho vùng đất phía nam của tỉnh, từ Quế Sơn cho đến Núi Thành, nhằm bù đắp nguồn lương thực đang thiếu hụt trầm trọng ở thời điểm đó. Cũng chính vì ý nghĩa to lớn của một công trình, mà huyện nhà của tôi được mang tên là Phú Ninh.Hồ Phú Ninh Quảng Nam

Sau này hồ Phú Ninh được khai thác thêm thủy sản, thủy điện, du lịch sinh thái và cung cấp nước sạch. Khi nông nghiệp không còn là ngành kinh tế trọng điểm trong cơ cấu Kt của QN, thì nguồn nước dùng cho tưới tiêu ruộng đồng không mang lại giá trị tương xứng.

Chưa nơi đâu có được nguồn nước sạch như hồ Pn, từ đầu nguồn về đến hồ chứa rất ít cư dân và chưa có cơ sở sx công nghiệp nào. May mắn thay cho hồ chứa PN, nước thải từ mỏ vàng Bồng Miêu theo các khe suối chảy vào sông Tiên, đổ ngược về hướng Tiên Phước, rồi hợp lưu với sông Thu Bồn ra cửa Đại. Hồ PN không phải hứng chịu những hoá chất độc hại từ việc khai thác vàng.

Kênh chính Phú Ninh như dòng sông nhỏ, chảy theo hướng Nam – Bắc, chiều dài chừng 50 cây số. Ngoài chức năng dẫn nước, dòng kênh như dải lụa thướt tha vắt qua những làng quê êm đềm…

Gần sáu tháng trốn dịch bệnh Covid ở quê, tôi thường đạp xe lang thang trên đường kênh chính, rồi rẽ vào những nhánh kênh phụ để ra những cánh đồng…

Cảm giác ngất ngây từ dòng kênh xanh, lúc sớm tinh mơ trong tôi đã biến mất, khi vô tình bắt gặp vài cư dân sống gần con kênh, trong tâm thế rất hồn nhiên, xách từng bị rác từ nhà đi ra, vứt thẳng xuống dòng kênh. Nhìn những bao rác trôi bồng bềnh trên mặt nước trong xanh, lòng tôi quặn thắt. Tôi tin rằng, trong suy nghĩ của họ, đây là dòng kênh để tưới ruộng vườn, nếu có dơ bẩn thì cũng chẳng ảnh hưởng gì đến sức khỏe con người. Họ không hề ý thức, con em họ đã từng ngâm mình dưới dòng kênh những buổi trưa hè. Họ cũng chẳng quan tâm có bao nhiêu con người đã dùng nguồn nước này để phục vụ cho việc ăn uống.

Thiết nghĩ, khi một bộ phận cư dân sống gần con kênh không nhận thức đầy đủ về giá trị và lợi ích từ nguồn nước hồ Phú Ninh mang lại. Đừng để quá muộn, ngay từ bây giờ, trong mỗi chúng ta hãy làm một điều gì đó thiết thực để cứu dòng “sữa mẹ”!

Hãy xem nước hồ PN là tài nguyên vô giá. Hãy xem nó như Vàng trắng, mà người dân những đô thị lớn, như Saigon, Hà Nội, Đà Nẵng… nằm mơ cũng không thể có.

P/s: bài sau là vài đề xuất những giải pháp để bảo vệ hồ chứa nước và cứu dòng kênh PN. Rất mong những đóng góp thiết thực và khả thi của các bạn.